تاریخ در سه سوت: معرفی کتاب چکیده تاریخ ایران

 

‏چکیده تاریخ ایران: از کوچ آریایی‌ها تا پایان سلسله‌ی پهلوی / حسن نراقی.

‏‏‫تهران‏‫: نشراختران‏‫،‏‫‏‏ چاپ هفتم: ۱۳۸۵

‏‏‫‏‏۱۷۳ صفحه.‏‫: مصور.

‏‏‏‏موضوع: ایران -- تاریخ

‏ یادداشت: این کتاب در سالهای مختلف توسط ناشران متفاوت منتشر شده است.

کتاب "چکیده ی تاریخ ایران" این امکان را فراهم کرده تا با گذاشتن وقتی مناسب و کوتاه شمایی کلی از تاریخ ایران از زمان شکل گیری سلسله های آریایی تا پایان حکومت پهلوی بدست آوریم. رویدادهای تاریخی، آغاز و انجام یک سلسله یا دوره، برجسته ترین حکمرانان و مهم ترین اقدامات آنها از موضوعات هر فصل کتاب به شمار می آید. این چکیده خود به تنهایی برای خواننده مفید و هیجان انگیز است و کمک می کند تا با گریز ار کتاب های حجیم تاریخی شناختی از این تاریخ پرفراز و نشیب بدست بیاورد. هر چند بعد از پایان این کتاب مطالعات گسترده تر و با جزئیات بیشتر، می تواند برای خواننده ی علاقه مند روشنگر باشد. نویسنده در مقدمه چاپ اول کتاب با تاکید بر اینکه هیچ ادعایی بر تاریخ نگاری ندارد و حتی خود را واجد صلاحیت در این علم نمی پندارد، صرفاً کتابش را کلیاتی از گذشته پرفراز و نشیب ایران می داند؛ به آن امید که گروهی را راغب به مطالعه و مداقه بیشتر در تاریخ این مرز و بوم کند.

 در پیش گفتار می خوانیم:

من فقط آنچه را که بوده است  آورده ام، آن هم به صورتی کاملا خلاصه، آن قدر خلاصه، در حد  یک فهرست و توالی سلسله ها که جوانان مملکت(اعم از دیروزی یا امروزی شان) با صرف چند ساعت وقت بتوانند به کلیاتی، تکرار می کنم، صرفا به "کلیاتی" از گذشته پر نشیب و فراز مان دست یابند. آن وقت اگر علاقه شان تحریک شد، دیگر باید این جزوه را کنار بگذارند و تاریخ بخوانند.                                                                                                                     

متاسفانه  در کتاب مورد بحث نه تنها نقشه ای وجود ندارد، بلکه کتب و منابعی جهت مطالعه بیشتر هم  ذکر نشده است.  چه خوب بود که در پیوست سلسله ها و پادشاهان  با استفاده از نمودار ترسیم می شدند تا درک مطالب برای خواننده ساده تر شود. اگرچه در متن کتاب تحلیل را مشاهده می کنیم اما ای کاش فصلی با نام از تاریخ ایران چه درس هایی می توان گرفت وجود داشت که حالت جمع بندی و نتیجه گیری را فراهم می نمود. 

علیرغم مشکلات فوق این کتاب در نوع خود کم نظیر است و نگارش چنین کتبی سبب اشراف مختصر مردم به تاریخ ایران خواهد بود. لازم است کتب مشابه تالیف شوند تا این سبک پایدار بماند و به فراموشی سپرده نشود. مولف در این زمینه می نویسد:

تصور قبلی من تا قبل از تهیه این نوشته، این بود که "این چکیده نگاری" برای بار اول انجام می پذیرد...در هر صورت به نظرم تفاوت چندانی نمی کند که این نوشتار اولین باشد یا حتی چندمین!! مهم آن است که این چکیده به کار عده ای به ویژه نوباوگان و جوانان ما بیاید و آنان را مفید واقع شود.

درباره اینکه آیا می شود هزاران سال تاریخ ایران را در صفحات اندکی خلاصه کرد یا نه فراوان می توان سخن گفت اما در کتاب حاضر براساس میزان اهیت یک سلسله در تاریخ ایران مطالب مربوط به آن کم و زیاد می شود مثلا برای سلوکیان 1/5 صفحه، برای  سامانیان 18 و برای قاجار 27 صفحه مطلب ارائه شده است.

افول: توصیه موکد جهت مطالعه کتاب چرا ایران عقب ماند و غرب پیش رفت؟

 

چ‍را ای‍ران‌ ع‍ق‍ب‌ م‍ان‍د و غ‍رب‌ پ‍ی‍ش‌ رف‍ت‌؟ / ک‍اظم‌ ع‍ل‍م‍داری‌.

‏ت‍ه‍ران‌: نشز ت‍وس‍ع‍ه‌‏‫، ۱۳۸۰.

‏‏‫ ۵۶۸ صفحه.

‏‏موضوع :        عقب‌ماندگی اجتماعی -- ایران

‏موضوع :        تمدن غرب -- تاریخ

‏موضوع :        پیشرفت

‏موضوع :        ای‍ران‌ -- اوض‍اع‌ اج‍ت‍م‍اع‍ی‌ -- ت‍اری‍خ‌.

‏‏موضوع :        ای‍ران‌ -- اوض‍اع‌ اق‍ت‍ص‍ادی‌ -- ت‍اری‍خ‌.

" چرا ایران که روزگاری یکی از تمدنهای بزرگ جهان بود با وسعتی برابر مجموع خاک کشورهای پیشرفته ای همچون انگلستان، فرانسه، آلمان، ایتالیا، بلژیک، هلند و دانمارک، امروز آنچنان عقب مانده که حتی از عهده تولید مواد غذایی مورد نیاز خویش هم بر نمی آید؟" در کتاب چ‍را ای‍ران‌ ع‍ق‍ب‌ م‍ان‍د و غ‍رب‌ پ‍ی‍ش‌ رف‍ت‌؟ دکتر علمداری با دقت و حوصله به این سوال بسیار سخت پاسخ می دهد . در واقع نگرش ایشان قدری با کسانی که تنها به مسأله عقب ماندگی ایران پرداخته اند، متفاوت است زیرا نیم نگاهی هم به جوامع اطراف انداخته، در دلایل پیشرفت غرب و موانع ترقی شرق تامل کرده،  نظریات مختلف درباره عقب ماندگی ایران را بطور مختصر توضیح داده و به بحث پیرامون عوامل مختلف (اقلیمی، تاریخی، دینی، فکری و...) پرداخته است. سپس با تحلیل های قوی سعی می کند به پرسش های ذیل پاسخ دهد:

آیا باید تمدن غرب را رد کرد، یا آن را پذیرفت و یا ترکیبی از تمدن غربی- ایرانی یا غربی- اسلامی بوجود آورد؟ آیا اصولا پدیده ای به نام مدرنیته یا مدرنیسم بومی معنا و مفهومی دارد؟

چرا مناسبات سرمایه داری در انگلستان پیدا شد و زمینه پیدایش این عوامل چه بود؟ چرا به کشورهای غرب و شمال اروپا گسترش یافت و به شرق نرسید؟

آیا می توان علت عقب افتادگی ایران را در حوادث تاریخی که بر ایران گذشت چون حمله اعراب، ظهور اسلام، یا حمله مغول دانست؟

علاوه بر اینها خواننده را با استبداد شرقی و شیوه تولید آسیایی آشنا می سازد؛ با اینهمه کتاب اصطلاحا سنگین است و مطالعه آن زمان زیادی لازم دارد.

به اعتقاد مولف، این کتاب بیشتر اثری جامعه‌شناختی است تا تاریخی یا باستان شناسی که با دیدگاه انتقادی (روش انتقادی) نوشته شده است. نویسنده بر این باور است که ریشه عقب ماندگی یا رشد را عمدتا باید در سازمان اقتصادی  و شیوه معیشتی جامعه که متاثر از وضعیت اقلیمی است، یافت ولی گذشته از اینکه عقب ماندگی چگونه شکل گرفته سرزمین های عقب مانده ای چون ایران برای توسعه اقتصادی نیازمند تغییرند.

دکتر علمداری در پیشگفتار، کتاب مورد بحث را جلد اول از نوشته‌های خود درباره‌ی موضوع توسعه و عقب‌ماندگی ایران می‌داند و نوید می‌دهد که در آینده، سه جلد دیگر به دنبال این کتاب منتشر شود که در هر یک به بُعدی از وجوه توسعه خواهد پرداخت: «سه جلد دیگر، مطالعاتی است درباره‌ی چگونگی توسعه‌ ایران که به ترتیب در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی - اجتماعی تنظیم شده‌اند. به عبارت دیگر، جلد دوم درباره‌ی توسعه اقتصادی، جلد سوم درباره‌ی توسعه سیاسی و جلد چهارم درباره‌ی توسعه‌ی اجتماعی است» (ص17) اما تاکنون(سال 1399) خبری از انتشار مجلدات مذکور نیست.

کتاب به دو بخش و سیزده فصل تقسیم می شود لیکن ملاک تقسیم کتاب به دو بخش مشخص نیست: عنوان «بخش اول» اصلا در سازماندهی و متن کتاب وجود ندارد و صرفا از صفحه 267 به بعد به عنوان بخش دوم در نظر گرفته شده است. از سوی دیگر متاسفانه مولف گاهی از هدف اصلی خویش دور شده  یا مطالب را بیش از حد لازم بسط و گسترش داده که سبب می شود خواننده قسمتی را ناتمام رها کرده و سراغ مبحث بعدی برود؛ به عبارت دیگر کاستن از حجم کتاب بدون وارد کردن خلل به محتوای آن امکان پذیر است.

بهتر بود مولف حضور علمی خود را در انتهای کتاب مطرح میکرد نه در دیباچه  زیرا خواننده پس از مطالعه گفتار نخست ممکن است (به اشتباه) نتیجه بگیرد که لب کلام را درک کرده و نیازی به ادامه دادن کتاب ندارد.

برای آنها که می خواهند با مراجعه به یک اثر، مطالب زیادی در رابطه با علل عقب ماندگی ایران و پیشرفت غرب بیاموزند پیشنهاد می کنم حتماً این کتاب را بخوانند! البته فراموش نکنیم که در مقام مقایسه با کتاب ما چگونه ما شدیم باید گفت کتاب دکتر علمداری اندکی پیچیده تر و شاید مطالعه آن برای خواننده عادی کمی سخت و دشوار باشد در حالی که کتاب دکتر زیبا کلام ارتباط بهتری با خواننده برقرار می کند. بنابراین پسندیده تر آن است که ابتدا کتاب ما چگونه ما شدیم خوانده شود آنگاه به مطالعه کتاب چرا ایران عقب ماند و غرب پیش رفت ؟ اقدام نمود.

موشکافی ناقص انفجار نور: تحلیل انتقادی کتاب "مقدمه ای بر انقلاب اسلامی"

 

م‍ق‍دم‍ه‌ای‌ ب‍ر ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌/ ص‍ادق‌ زی‍ب‍اک‍لام‌‏

[ت‍ه‍ران‌]: روزن‍ه‌، ۱۳۷۵.

 

 

‏‏چ‍اپ‌ س‍وم‌: ۱۳۷۸

 

 

324 صفحه

 

 

‏‏موضوع: ای‍ران‌، ت‍اری‍خ‌ -- ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌، ۱۳۵۷ -- علل.

 

 

بسیاری از ما چه در دبیرستان و چه در دوره دانشجویی درباره انقلاب اسلامی مطالعه کرده و امتحان داده ایم. انقلابی که یکی از پدیده های عجیب اواخر قرن بیستم و نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران است؛ کتاب مقدمه ای بر انقلاب اسلامی تالیف صادق زیبا کلام به دلیل فاصله گرفتن از  نگرش مسلط  امروز جامعه  ایران نسبت به انقلاب 1979 و تمایز از کتب مشابه می تواند قابل توجه باشد؛ کتابی که علاوه برداشتن جذابیت و کشش در برخی قسمتها سعی کرده به زبانی ساده و به دور از مفاهیم پیچیده جامعه شناسی و علوم سیاسی درباره انقلاب 57 سخن براند. کتاب به خوبی نشان می دهد چرا شاه فکر می کرد پابرجا خواهد ماند و توصیف مناسبی هم از مخالفان رژیم پهلوی به دست می دهد.

 

 

از آنجاکه مولف معتقد است سیاست حقوق بشر کارتر یکی از دلایل مهم انقلاب ایران است صفحات زیادی به این سیاست و تبعات آن اختصاص دارد به نحوی که علل و عوامل دیگر انقلاب ایران فراموش شده و  حتی فهرستی از این موارد وجود ندارد؛ به همین سبب هرچه به سمت انتهای کتاب پیش می رویم ناامیدی خواننده از درک زمینه ها و چرایی به وقوع  پیوستن انقلاب اسلامی بیشترمی شود تا حدی که ممکن است تنها بخشهایی از کتاب را مطالعه کرده و از خواندن کل کتاب صرف نظر کند. به دلیل آنکه  جلد دوم این کتاب هرگز نوشته نشد مطالب ناتمام مانده و خواننده در پایان کتاب بدون نتیجه به حال خود رها می شود. از جمله نقد هایی که دیگران(مانند عباس سلیمی نمین) بر آن وارد کرده اند می توان به عدم پررنگ کردن  نقش روحانیت و امام خمینی در انقلاب اسلامی، تاکید بر عدم وابستگی محمد رضا پهلوی به ایالات متحده یا قائل شدن مقداری استقلال برای او در اجرای سیاست های کلان کشور، ضعف در روش تاریخ نگاری و متدولوژی تحلیل قضایا اشاره کرد.

 

 

این کتاب نقطه مقابل نظرات بسیاری از روشنفکران و کارشناسان تاریخ سیاسی است زیرا عده زیادی مانند یرواند آبراهامیان، مقصود فراستخواه و... معتقدند عوامل و دلایل انقلاب در درون جامعه ایران  وجود داشته ولی نویسنده معتقد است سیاست های آمریکا و ارزیابی غلط غربی ها از میزان قدرت شاه(یعنی علل خارجی نه داخلی) مسبب  انقلاب 1357 است.

 

 

چنانچه وقت یا حوصله خواندن چنین کتابی را ندارید فقط کافی است مقدمه ها، فصل اول و فصل ششم را بخوانید.

 

 

جملاتی از کتاب:

 

 

 این باور غلط که شاه و اساسا پهلوی ها مهره ای بی اراده بیش نبودند متاسفانه بصورت یکی از مبانی سفت و سخت تاریخ سیاسی معاصر در آمده است. این اعتقاد خطاست که شاه هرچه می کرد به دستور لندن و واشنگتن بود. شاه با غرب و بالاخص آمریکا نزدیک بود. بسیار هم نزدیک بود اما بخش عمده ای از آنچه که می کرد بنابراراده و تصمیم خودش بود.شکی نیست که در مقاطعی آمریکایی ها اعمال این سیاست یا اخذ آن تصمیم را از وی خواسته باشند و یا با انجام آن تمایل نشان داده باشند. اما این هم یک واقعیت دیگری است که مواردی هم بوده که تصمیمات و سیاستهای شاه چندان خوشایند واشنگتن نبود.

 

 

ما بیش از آنچه که دغدغه روایت واقعی انقلاب اسلامی را داشته باشیم، به فکر بهره برداری از آن برای پیشبرد اهداف و امیال سیاسی مان بوده ایم. نتیجه آن شده است که تصویری که از انقلاب به دست نسل جوان داده ایم تصویری  مجازی، سطحی، و تکراری، شعار زده،غیرواقعی، و در یک کلام"من در آوردی" از آب درآمده است.نتیجه این که هر روز بیش از گذشته شمار بیشتری نسبت به آن بی تفاوت و بی اشتیاق می شوند.

 

 

اگر لعاب و لایه های برونی پر زرق و برق ایران "مدرن" عصر محمدرضا شاه را مختصر تراشی می دادیم، پیکره اصلی الیگارشی و بافت سیاسی آن تفاوت چندانی  با ایران عصر قاجار نداشت. طی یکصد سال قدمی در راه رفورم سیاسی برداشته نشده بود. مشارکت سیاسی مردم و دخال آنها در امور کشور و تعیین سیاست ها در عصر پهلوی همانقدر نایاب و نادر بود که در عصر قاجار. بی نقشی و عدم دخالت مردم بر شئونات اصلی کشور عملا در هر دو عصر یکسان بود.

 

 

به سخن دیگر، علیرغم پیدایش افکار و اندیشه های تازه و نهضت بیدارگرانه ای که از اواخر قرن نوزدهم در ایران ظاهر می شود، هیچ گونه رفورم و تغییر بنیادی سیاسی صورت نمی گیرد. ساختار سیاسی جامعه ایران در ربع آخر قرن بیستم همانقدر دست نخورده، متحجر و اصلاح نشده است که یک قرن  از آن در ربع آخر قرن نوزدهم بوده. دردها، تالمات، امیال و آرزوهای سیاسی بخش عمده ای از مردم بالاخص تحصیل کردگان و روشنفکران جامعه در هر دو عصر علیرغم گذشت یکصد سال چندان از هم فاصله ندارد.

 

 

 

افضل دختران: بررسی انتقادی کتاب «دُر عصمت»

 

دُر عصمت: نگاهی بر زندگانی حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها / علی اشرف‌عبدی؛ با مقدمه احمد عابدی.

 

 

قم: آستانه مقدسه قم، انتشارات زائر‏‫، ۱۳۹۳.

 

 

‏‫۱۸۴ صفحه

 

 

‏موضوع:‏‫  مع‍ص‍وم‍ه‌(س‌) ب‍ن‍ت‌ م‍وس‍ی‌ک‍اظم‌‏‫(ع)، - ۲۰۱؟ق‌. -- سرگذشتنامه

 

 

این کتاب با مقدمه‌ای از آیت‌الله احمد عابدی سعی دارد که در پنج پخش )بخش‌هایی همچون گذری بر زندگی حضرت فاطمه معصومه ، جایگاه علمی و فرهنگی حضرت فاطمه معصومه ، مدح قم و وصف حضرت فاطمه معصومه ، عصمت، شفاعت و کرامت حضرت فاطمه معصومه  و زیارت، سنت الهی (نگاهی بر زندگانی حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها داشته باشد.

 

 

فصل اول مروری بر زندگی آن حضرت است و شامل زندگی و زمانۀ حضرت معصومه (س)، نجمه خاتون مادر آن حضرت، هجرت حضرت معصومه(س) به طرف مرو، رحلت حضرت، تدفین آن بانو و بحثی دربارۀ ازدواج نکردن حضرت معصومه(س) را شامل می شود. فصل دوم به معرفی جایگاه علمی و فرهنگی حضرت معصومه(س) پرداخته و علاوه بر بحثی در مورد شخصیت آن حضرت، به نقل پنج حدیث صادره از حضرتش اختصاص دارد. فصل چهارم هم با نام عصمت، شفاعت و کرامت حضرت معصومه(س) به بحث دربارۀ مفهوم شفاعت، اثبات مقام شفاعت آن بانو و مصادیقی از کرامات حضرت فاطمه معصومه(س) پرداخته است.

 

 

اما فصل سوم کتاب دربارۀ شهر قم، مدفن آن حضرت است و به بررسی روایات حدیثی و تاریخی دربارۀ فضیلت شهر قم اختصاص یافته.

 

 

 فصل پنجم هم با عنوان زیارت، سنتی اسلامی ابتدا به بحث دربارۀ مفهوم زیارت و بررسی اهمیت آن از منظر اهل سنت پرداخته و بعد از این مقدمۀ نسبتاً مفصل به زیارت حضرت معصومه(س) در زیارت و آداب زیارت و بررسی نکات آموزشی از زیارتنامه حضرت معصومه(س) رسیده است.                           

 

 

به نظر می رسد این کتاب دارای حواشی زیادی است و در برخی صفحات از اصل موضوع(حضرت معصومه) دور افتاده است که سسبب می شود خواننده تصور کند هدف از این کارافزایش- تعمدی- حجم کتاب بوده است. به عنوان مثال موضوعاتی چون توسل، شفاعت و زیارت که از سوی وهابیت به عنوان سه شبهه وارد به تشیع مطرح می‌شود، در فصول پایانی توضیح داده شده اند. به خصوص در بحث زیارت تلاش شده تا با استفاده از منابع اهل سنت پاسخ این شبهات داده شود. یا در مواردی  بیش از حد به شهر قم پرداخته است. به عبارت دیگر نویسنده می توانست مطالب را فشرده تر،  با حجم کمتر و با همین کیفیت ارائه کند (بدون آنکه خدشه ای به متن وارد آید).

 

 

از نقاط ضعف کتاب می توان به  موارد زیر اشاره کرد:

 

 

عدم درج مطالبی درباره حرم آن بزرگوار، فقدان نمایه و فهرست اعلام

 و ارائه  بخش کوچکی از زیارت نامه آن حضرت(متاسفانه زیارت نامه کامل حضرت معصومه در کتاب نیامده است).

از حسن های کتاب آراسته بودن به  شعر و نقل خاطرات است.

 

 

 در مجموع  باید گفت  اگرچه کتاب  خوش خوان نیست اما برای کسانی که بخواهند به زیارت حضرت معصومه بروند مناسب است                                         

 

 

حجت الاسلام و المسلمین علی اشرف عبدی، رئیس پژوهشکده علامه طباطبایی وابسته به حرم مطهر حضرت معصومه(س) است مؤلف در مقدمه نوشته که چون ۲۰ سال است افتخار خادمی این آستان را دارد، ادب حکم می کرده تا شکر این نعمت را به جا بیاورد و تألیف این کتاب از باب همان شکر نعمت است. [1]

 

---

[1]  برای دریافت متن کامل کتاب، اطلاع از اظهارات نویسنده و نظریات دیگران درباره این اثر به  https://razavi.iranpl.ir  مراجعه کنید.

 

 

 

صورت و سیرت شخصیت های دوران پهلوی: معرفی و نقد مختصر کتاب دو جلدی ظهور و سقوط سلطنت پهلوی

 

 

عنوان کتاب:         ظه‍ور و س‍ق‍وط س‍ل‍طن‍ت‌ پ‍ه‍ل‍وی‌

 

 

‏گ‍ردآورن‍ده‌: م‍وس‍س‍ه‌ م‍طال‍ع‍ات‌ و پ‍ژوه‍ش‍ه‍ای‌ س‍ی‍اس‍ی‌

 

 

‏‏مشخصات نشر:‏‫ ت‍ه‍ران‌‏‫: اطلاع‍ات‌‏‫، ۱۳۸۲.

 

 

‏‏ ‏موضوع : ایران -- تاریخ -- پهلوی، ۱۳۰۴ - ۱۳۵۷

 

 

‏‏ شناسه افزوده:       ش‍ه‍ب‍ازی‌، ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌، ۱۳۳۴ -

 

 

 

‏حروف ریز چاپ شده اند که خواندن را مشکل می کند.

 

 

 

 

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره این کتاب به مقاله"نگاهی به ظهور و سقوط سلطنت پهلوی" نوشته دکتر صالح پرگاری که در شماره تیرماه 1378 کتاب ماه تاریخ و جغرافیا  منتشر شده است و کتاب خاطرات محسن مبصر مراجعه کنید

 

جلد اول: خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست

 

 

فردوست می گوید که خانواده فقیری داشته اما از خاطراتش چنین بر می آید که نه تنها بازی بزرگان را خوب بلد بوده( یعنی می دانسته در دربار و در میان امرای مملکت چگونه رفتار کند و موقعیتش را مستحکم نگه دارد) بلکه انسانی باهوش و با استعداد هم بوده است. در این کتاب از خانواده فردوست مختصر و گذرا صحبت شده و اطلاعات زیادی درباره آنان به خواننده داده نمی شود.

 

 

 در متن به پیوست های 2و3 اشاره می شود اما چنین پیوست هایی  وجود ندارد به عبارت دیگر به نظر می رسد چاپ های قبلی  حاوی این ضمائم بوده اند  و اکنون حذف یا جرح و تعدیل شده اند.همچنین به نظر نمی رسد فردوست  از بیماری سرطان محمدرضا پهلوی اطلاع داشته است.

 

 

فردوست  در صفحات 210 و 211 جلد اول می گوید: فرح که دختری فقیر بود از فرط استیصال برای کمک مالی به سراغ اردشیر زاهدی در حصارک می رود تا بتواند در پاریس تحصیل و زندگی کند؛ یعنی اینکه خود را تقدیم زاهدی کند. لابد زاهدی از این دختر خوشش نیامده بود که به محمد رضا  تلفن می زند که دختری اینجا آمده اگر اجازه دهید او را بیاورم؛ محمدرضا می پذیرد و بدون تحقیق قبلی به او پیشنهاد ازدواج می دهد.

 

 

این سخن بسیار عجیب و غریب است؛  در این باره بهتر است کتاب خاطرات فریده دیبا تحت عنوان"دخترم فرح" مطالعه شود.

 

 

جلد اول این کتاب همواره مهم تر و مشهور تر از جلد دوم آن بوده است.

 

 

جملاتی از جلد اول:

 

 

یک روز رضا خان مرا احضار کرد و گفت:"مگر نمی دانی  در دنیا فقط یک شغل و جود دارد که مفید است و بقیه اش مفت نمی ارزد و آن شغل سربازی است!"

 

 

این یک اصل است که خراب کردن آسان و درست کردن بسیار مشکل است. محمدرضا بافت اجتماع را ایران را خراب کرد ، یعنی کار آسان را انجام داد.

 

 

انتشار کتاب 3 جلدی رائین ضربه سختی به فراماسونری ایران بود، زیرا اسامی بسیاری از آنها را افشا کرد. بعید به نظر می رسد که او راسا  به این کار مبادرت کرده باشد به احتمال قریب به یقین چاپ آن از افشاگری های آمریکا بود. مسلما منظور آمریکا نشان دادن نفوذ انگلیس در دستگاه حکومتی ایران بود تا هم بد نامی ها و کاسه کوزه های گذشته را سر فراماسونری و انگلیسی ها بشکند  و هم بتدریج تیپ قدیمی انگلیسی دولتمردان را منزوی کند و راه را برای قیضه مشاغل توسط تیپ جدید آمرکایی باز کند.

 

 

دلایلی در دست است که نشان می دهد آمریکا در طول جنگ[جهانی دوم ]به حفظ شوروی علاقه نشان داد و پس از جنگ ترجیح داد شورروی به عنوان یک ابرقدرت رقیب حضور بین المللی داشته باشد و بدین ترتیب دنیای پس از جنگ به دو قطب " غرب " به رهبری آمریکا و " شرق "  به رهبری اتحاد شوروی تبدیل شود. چرا؟ به این دلیل ساده  که وجود  شوروی به عنوان یک " ابر قدرت کمونیستی" تضمین کننده نفوذ و اقتدار و دست برتر آمریکا در سراسر جهان بود.

 

 

در کنار آتاتورک فردی به نام عصمت اینونو قرار داشت؛ افسران ایرانی سنتو تعریف می کردند  که آتاتورک در سال های آخر  عمر خود در حکومت دخالتی نداشت و شب تا صبح عرق می خورد و موقع خواب حتما می بایست کاملا مست باشد. کاخ او پر از دختران زیبای ترک بود آتاتورک هر شب یکی را برای هم خوابگی انتخاب می کرد.این رویه آتاتورک تا زمان مرگش ادامه داشت و ترتیبات لازم را برای این زندگی او عصمت اینونو می داد و تلاش میکرد که زندگی خصوصی آتاتورک به خارج از کاخ درز نکند. به هر حال، آتاتورک قوی هیکل به علت این شیوه زندگی فوت کرد.

 

 

ناپلئون هرگاه که کاری خراب می شد می گفت باید زنی که  مسبب خرابی است را پیدا کرد.

 

 

انقلاب شروع شد و همه غافلگیر شدیم. چگونه انقلاب شروع شد؟ اطمینان دارم که هیچکس از مقامات رژیم گذشته نمی تواند به این سوال پاسخ دهد، زیرا چهره انقلاب به هیچ وجهه قابل رویت نبود.

 

 

جلد دوم: جستارهایی از تاریخ معاصر ایران

 

 

جلد دوم که تالیف عبدالله شهبازی است شامل تک نگاری های تحقیقاتی است که مقاطع عمده تاریخ تاریخ معاصر ایران را، از مشروطه تا انقلاب اسلامی ، مورد بررسی قرار داده است. هدف از این جستارها پی کاوی پیشینه رسوخ سرویس های اطلاعاتی و کانون های سلطه جو و توطئه گر غرب در میهن ما و تاثیر آن بر فرایند  تاریخ معاصر ایران بود.

 

 

این مجلد مکمل جلد اول و بیشتر دارای حالت پژوهشی و تحقیقاتی است و برای اکثر اسامی که فردوست در خاطراتش ذکر کرده توضیحاتی ارائه می کند( هرچند چهره هایی مانند ارتشبد عباس قره باغی، ارتشبد جعفر شفقت، سپهبد فخر مدرس، دکتر فلیکس آقایان و.. از قلم افتاده اند)   اما برخلاف جلد اول از کشش و جذابیت برخوردار نیست که سبب می گردد گاه خواننده حوصله از کف داده ، بخشی را ناتمام گذاشته و به فصلی دیگر برود. با خواندن این جلد چنین به نظر می رسد که راه پیشرفت افراد در ایران دوران پهلوی وابستگی به درباریا وابستگی به انگلستان و آمریکا، یا عضویت در لژ فراماسون ها بوده است.

 

 

بسیاری از مورخین به نقش پررنگ آمریکا و انگلیس در حوادث قبل از انقلاب اسلامی اشاره کرده اند اما این کتاب  در این زمینه به اسرائیل و صهیونیسم جهانی توجه ویژه دارد.

 

 

جملاتی از جلد دوم:

 

 

یکی از ماهرانه ترین و معروف ترین جعلیات شاپور ریپورتر، خاطرات  مجعول ابوالقاسم لاهوتی است که در سال 1333 به نام شرح زندگانی من انتشار یافت. این اثر چنان معروفیتی کسب کرد که لاهوتی مجبور شد شخصا از رادیو مسکو آن را تکذیب کند. این تکذیب تاثیر چندان نبخشید. مهارت شاپور جی در تنظیم این زندگینامه جعلی به حدی بود که تا سالهای اخیر نیز برخی محققین نسبت به صحت یا عدم صحت این اثر تردید دارند.